W ostatnich latach świadomość społeczna na temat zdrowia psychicznego rośnie i u coraz większej liczby osób diagnozuje się zaburzenia psychiczne, negatywnie wpływające na jakość życia. Obok depresji jednymi z najczęściej występujących chorób są zaburzenia lękowe i często powiązane z nimi ataki paniki. Jak objawiają się napady lęku i jak sobie z nimi radzić?
Czym są ataki paniki?
Ataki paniki możemy zdefiniować jako nagłe, często bezpodstawne napady lęku, podczas których chory doświadcza szeregu objawów somatycznych oraz realnie obawia się o swoje życie. Mogą występować w sytuacjach stresowych, jak i bez żadnej wyraźnej przyczyny. Powszechnie uważa się je za jeden z objawów zaburzeń lękowych, jednak mogą również występować samodzielnie, bez powiązania z innymi chorobami psychicznymi, określane wówczas jako zespół lęku napadowego.
Do objawów ataków paniki zaliczamy:
- trudności w oddychaniu (hiperwentylacja)
- kołatanie serca
- zwiększona potliwość
- ucisk w klatce piersiowej
- zawroty głowy
- poczucie odrealnienia.
W większości przypadków chory nie jest w stanie przewidzieć, kiedy pojawi się lęk, zwłaszcza gdy występuje on bez żadnej wyraźnej przyczyny. Stąd też powtarzające się ataki paniki często utrudniają normalną pracę i kontakty z innymi osobami, bezpośrednio wpływając na jakość życia chorego. Warto również pamiętać, że w niektórych przypadkach napady paniki występują równolegle z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja czy zaburzenia lękowe.
Nieleczone ataki paniki mogą doprowadzić do wykształcenia się agorafobii (lęku przed lękiem). Osoba dotknięta tym zaburzeniem stara się unikać miejsc i sytuacji, w których wcześniej występowały napady, w tym również wszelakich sytuacji stresowych. To z kolei w dużym stopniu wpływa na jej stosunki społeczne i zmusza do życia w ciągłym strachu.
Jak poradzić sobie z atakiem paniki?
Podczas ataku paniki chory czuje na tyle silne odrealnienie, że zazwyczaj nie jest w stanie się uspokoić czy to samodzielnie, czy z pomocą otoczenia. Dlatego zamiast tego znacznie lepiej sprawdzają się wszelakie techniki relaksacyjne, które pomagają uspokoić objawy somatyczne. Najczęściej wykorzystywaną techniką jest tzw. „świadome oddychanie”, polegające na powolnym, kontrolowanym oddychaniu przez nos. Szczególnie pomocne są tu wizualizacje, czyli specjalne, dostępne w Internecie animacje, które pomagają utrzymać właściwe tempo oddechu.
Jeśli osoba w twoim otoczeniu doświadczy ataku paniki, postaraj się zapewnić jej poczucie bezpieczeństwa. Kiedy przebywacie w miejscu publicznym, znajdź ustronne miejsce i w razie potrzeby zapewnij kontakt fizyczny (np. łapiąc za rękę). Nie próbuj powtarzać osobie doświadczającej napadu lęku, że powinna się uspokoić – w najgorszym wypadku może to doprowadzić do zaostrzenia ataku. Zamiast tego zapewnij pomoc w uspokojeniu oddechu i spokojnie daj znać choremu, że jest bezpieczny.
Ze względu na to, że powtarzające się ataki paniki mogą mieć poważne skutki, warto skonsultować ten objaw z psychologiem i psychiatrą. W wielu przypadkach terapia psychologiczna wystarczy, aby nastąpiła znacząca poprawa. Z kolei w sytuacji, kiedy ataki paniki są wyjątkowo poważne lub wiążą się z inną chorobą (np. zaburzeniami lękowymi lub depresją), może zostać wprowadzone dodatkowe leczenie farmakologiczne.
KUR
