Fobia szkolna to rodzaj zaburzeń lękowych, jakie mogą występować u dzieci. Może ona wiązać się z lękiem przed szkołą jako taką, ale także konkretnymi sytuacjami, na jakie dziecko może się w tej szkole natknąć. Mogą to być więc klasówki, ustne odpowiedzi, ale także reakcje nauczycieli, a nawet kolegów i koleżanek z klasy. Ten rodzaj lęku wcale nie musi dotyczyć tych dzieci, które mają słabsze wyniki w nauce. Paradoksalnie, często cierpią z jego powodu uczniowie, którzy na co dzień uczą się doskonale, ale popadając w perfekcjonizm boją się porażki. Jak rozpoznać fobię szkolną i jak sobie z nią radzić?
Co powoduje fobię szkolną
Przyjmuje się, że na fobię szkolną cierpi co dwudziesty uczeń. Co ciekawe, częściej dotyka ona chłopców niż dziewczynek. Do najczęstszych powodów pojawienia się objawów tego lęku zaliczamy zbyt wysokie wymagania stawiane względem dziecka przez rodziców lub nauczycieli, ale także bicie, szantażowanie i straszenie przez kolegów. Nie pomaga karanie za złe stopnie lub opisywanie przez starsze rodzeństwo szkoły, jako źródła niepowodzeń, zmartwień i frustracji.
Jeżeli nasze dziecko posiada deficyty, jak dysleksja, zaburzenia wymowy, mogą się one także przyczynić do powstania skolionofobii. Oczywiście nie jest powiedziane, że lęk ten dotyka wszystkich tak samo. Duże znaczenie mają nieśmiałość, niska samoocena, lękliwość czy nadmierna wrażliwość emocjonalna.
Czym objawia się fobia szkolna?
Przede wszystkim niechęcią do szkoły. Dziecko stara się unikać jej oraz wszystkim, co z nią związane. Przedłużający się problem może doprowadzić do narastających kłopotów w nauce, a w dalszej przyszłości, skomplikować rozwój kariery zawodowej. Początkowo objawy fobii szkolnej pojawiają się tylko w bezpośrednim kontakcie z danym czynnikiem, np. podczas ustnej odpowiedzi. Z biegiem czasu problem się pogłębia i objawy pojawiają się, kiedy tylko dziecko myśli o placówce edukacyjnej, np. w niedzielę wieczorem lub w weekend.
Najczęstszymi objawami skolionofobii są bóle głowy i brzucha, nudności, czerwienienie się, gorączka i nadmierne pocenie się. U dziecka może także pojawić się gorączka, duszności i kołatanie serca. Objawom somatycznym towarzyszy stres, napięcie i lęk oraz frustracja.
Jak radzić sobie z fobią szkolną?
Przede wszystkim, rozmawiajmy z dzieckiem. Starajmy się spokojnie wytłumaczyć, że szkoła to miejsce, gdzie dziecko się rozwija oraz, że ma to przełożenie na późniejsze etapy kariery zawodowej. Jeżeli nie pomagają rozmowy, warto rozważyć wizytę u psychoterapeuty. W leczeniu skolionofobii pomaga terapia behawioralna oraz behawioralno-poznawcza. Leczenie farmakologiczne jest ostatecznością i należy go unikać tak długo, jak mniej inwazyjne metody przynoszą rezultat.
Pamiętajmy o tym, żeby nigdy nie ignorować symptomów, które wskazują na opisywany lęk. Jeżeli dziecko notorycznie narzeka na szkołę, twierdzi, że boli je brzuch lub ma nudności, starajmy się za wszelką cenę ustalić przyczynę takich objawów. Pozwoli to na uniknięcie znacznie bardziej poważnych skutków w przyszłości.
MSZ
