Według danych epidemiologicznych na kolkę cierpi nawet 20% niemowląt – jest to jedno z najczęstszych zaburzeń wczesnego okresu życia . Objawia się napadowym płaczem, którego nie można ukoić, podkurczaniem nóżek, napięciem powłok brzusznych, zaczerwienieniem i charakterystycznym grymasem twarzy dziecka oraz zwiększoną ilością gazów jelitowych. Co istotne, dolegliwości pojawiają się cyklicznie.
Objawy kolki są dość typowe i mają charakter przejściowy, nie wywierają również negatywnego wpływu na wzrost i rozwój niemowlęcia[1]. Nasilone dolegliwości wymagają jednak konsultacji z lekarzem. Zazwyczaj postępowanie w takich przypadkach ogranicza się do kilku prostych metod, które rodzice mogą zastosować, by przynieść maluszkowi ulgę i złagodzić objawy.
Jak rozpoznać kolkę u dziecka?
Klasyczna definicja kolki niemowlęcej została zaproponowana w 1954 r. przez Morrisa Wessela. Ten amerykański pediatra określił ją jako napady nieukojonego płaczu lub niepokoju występujące u dzieci zdrowych i prawidłowo odżywionych. Napady, które trwają ponad 3 godziny, występują częściej niż 3 razy w tygodniu przez okres co najmniej 3 tygodni. Aktualnie jednak rozpoznanie kolki u niemowląt opiera się na kryteriach rzymskich z 2016 r. (muszą być spełnione wszystkie):
- pierwsze objawy wystąpiły i ustąpiły przed ukończeniem 5. miesiąca życia;
- nawracające lub przedłużające się epizody płaczu/niepokoju nie mają uchwytnej przyczyny, nie można im zapobiec ani im zaradzić;
- brak innych objawów, które mogłyby wskazywać na zaburzenia rozwoju, wzrastania, gorączkę lub inną chorobę[2].
Przyczyny kolki niemowlęcej
Przyczyny kolek u niemowląt wciąż nie zostały do końca poznane, ale istnieje wiele teorii dotyczących tzw. czynników wyzwalających. Obecnie przeważa pogląd, że jest to problem złożony i wieloczynnikowy, za który może odpowiadać m.in.:
- niedojrzałość przewodu pokarmowego,
- alergia bądź nadwrażliwość na białka mleka krowiego,
- nietolerancja laktozy,
- nieprawidłowe techniki karmienia lub pielęgnacyjno-opiekuńcze,
- nadmiar bodźców zewnętrznych,
- niepokój rodziców i zaburzenia kontaktu emocjonalnego[3].
Kolka u niemowlaka – objawy
Kolka u noworodka po raz pierwszy pojawia się zwykle między 2. a 3. tygodniem życia. Dolegliwości najczęściej występują w godzinach popołudniowych lub wieczornych.
Wśród charakterystycznych objawów wymienia się:
- podkurczanie nóżek, po którym następuje ich wyprostowanie i zesztywnienie,
- grymas twarzy,
- zaczerwienienie skóry,
- piskliwy płacz (głośny, intensywny).
Podczas ataku kolki u dzieci można zaobserwować napięcie i tkliwość powłok brzusznych. Po oddania stolca lub gazów często dochodzi do chwilowego wyciszenia dziecka. Napady kolki powtarzają się, płacz może utrzymywać się przez 2-3 godziny.
Kolka u niemowlaka – co robić?
Jeśli twój maluszek cierpi na kolkę, warto zasięgnąć porady położnej lub pediatry, który podpowie, jakie metody mogą pomóc twojemu dziecku i – gdy to konieczne – ustali optymalne postępowanie. Konsultacja z lekarzem wskazana jest zawsze w przypadku nasilonych dolegliwości. Warto jednak zachować spokój – kolka niemowlęca jest łagodnym stanem o charakterze samoograniczającym się i najczęściej nie wymaga zaawansowanych interwencji medycznych. Zazwyczaj rodzice mogą zastosować kilka nieskomplikowanych metod, które łagodzą objawy i przynoszą ulgę maluszkowi. Pamiętaj: najważniejszy jest spokój opiekunów, który wpływa kojąco na samopoczucie niemowlęcia. Kolka u dziecka jest częstą, ale przemijającą dolegliwością i nie wynika z błędnego postępowania rodziców[4].
Oto kilka sposobów na kolkę u noworodka[5]:
- Tulenie i przytulanie daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i bliskości oraz łagodzi objawy kolki. Zalecane są np. pozycje, podczas których ciepło twojego ciała ogrzewa brzuszek dziecka, przyczyniając się do rozluźnienia napiętych mięśni.
- Masaż brzuszka (wykonywany na podstawie instrukcji otrzymanych od pediatry lub położnej) pomaga zredukować napięcie powłok brzusznych.
- Ciepła kąpiel, ciepłe okłady działają rozluźniająco, jednak szczególnie istotna jest dokładna, regularna kontrola temperatury wody/okładu.
- Generatory szumu, czyli tzw. białego szumu, który przypomina dziecku bezpieczne środowisko w brzuchu mamy.
Pomocne bywa również ograniczanie bodźców zewnętrznych docierających do dziecka, a także konsultacja z Certyfikowanym Doradcą Laktacyjnym, który usystematyzuje twoją wiedzę na temat technik karmienia i podpowie nowe rozwiązania. Specjaliści zwracają uwagę na karmienie bez pospiechu oraz podaż odpowiedniej ilości pokarmu[6].
[1] Dmoch-Gajzlerska E, Salamończyk M, Łozińska-Czerniak A. Neonatologia. Praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014, s. 198.
[2] Śmiech O, op. cit.
[3] Ibidem.
[4] Dmoch-Gajzlerska E, Salamończyk M, Łozińska-Czerniak A, op cit., s. 198-199.
[5] Śmiech O, op. cit.
[6] Dmoch-Gajzlerska E, Salamończyk M, Łozińska-Czerniak A, op cit., s. 198.
Materiał partnera zewnętrznego
