Smog jest specyficznym zjawiskiem atmosferycznym, które stało się nierozerwalnie związane z działalnością człowieka na planecie. Może występować pod każdą szerokością geograficzną i stanowi poważny problem dla społeczeństwa. Szczególnie głośno mówi się o nim w Polsce, gdzie problem zanieczyszczonego powietrza wciąż nie został należycie rozwiązany.
Rodzaje smogu
Smog wynikający ze szkodliwej, destrukcyjnej działalności człowieka dzieli się na dwa główne typy. Rodzaj kwaśny, inaczej nazywany londyńskim, powstaje głównie w okresie grzewczym. Jego główne składowe (tlenki węgla, związki siarki oraz azotu, a także sadza) tworzą trudno opadającą zawiesinę w wilgotnym, porannym powietrzu miast strefy umiarkowanej podczas jesienno – zimowych dni. Drugi reprezentant powstaje w warunkach dużego nasłonecznienia i dlatego w nomenklaturze spotyka się z określeniem smog fotochemiczny lub z Los Angeles. Związki pod wpływem promieniowania UV ulegają reakcjom, uwalniającym ozon. Wartym wspomniana faktem jest zjawisko naturalne zbliżone w mechanice do analizowanych przypadków. Po wybuchach wulkanów, bądź w bezpośredniej bliskości wyziewów termalnych także może występować specyficzny smog – jednak w odniesieniu do zjawiska masowego, jakim jest smog londyński, z którym mamy do czynienia podczas niemal całego okresu grzewczego – smog powstały w wyniku naturalnych zjawisk jest tu przytoczony jedynie jako ciekawostka.
Wpływ smogu na zdrowie
Unoszące się w powietrzu pyły są bardzo niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Mogą wpływać holistycznie na wiele układów. W obrębie narządów wymiany gazowej są odpowiedzialne za zaostrzenia poważnych dolegliwości przewlekłych jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), czy dysplazja oskrzelowa na skutek swoich alergizujących właściwości. Powoduje to ponadto zmniejszenie wydolności fizycznej, tym bardziej u pacjentów z dysfunkcją mięśnia sercowego lub obciążonych kardiologicznie w inny sposób. Smog ma niebagatelny wpływ na zdrowie kobiet w ciąży i ich dzieci. Życie w zanieczyszczonym środowisku doprowadza do zmniejszenia masy urodzeniowej i występowania wad wrodzonych. Onkolodzy wskazują związek między trującą mgłą a zwiększeniem zapadalności na nowotwory związane z układem oddechowym, jak na przykład rak oskrzela, krtani lub jamy ustnej. Co więcej, w okresach najsilniej występującego smogu, zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, a więc biegów czy nawet długich spacerów.
Jak państwo walczy ze smogiem?
Choć organizacje ekologiczne i konsumenckie zalecają podjęcie stanowczych działań dla rozwiązania kwestii smogu, procesy legislacyjne w Polsce postępują dość wolno. Od 1. września oficjalnie zaczyna się sezon grzewczy – a co za tym idzie – oprócz spalin samochodowych, w powietrzu pojawią się substancje będące efektem spalania różnych materiałów w przydomowych piecach.
Póki co sejm przyjął tzw. ustawę antysmogową, która umożliwia na karanie mieszkańców za nieprzestrzeganie lokalnych uchwał antysmogowych. W niektórych dużych miastach (np. w Krakowie) nie można palić w piecach węglem. Generalnie zakazane jest palenie produktami takimi, jak: muł węglowy, miał, węgiel brunatny, a także niesezonowane drewno.
Z kolei od 1 października 2017 r. na mocy rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów zakazano produkcji pieców, które nie spełniają wymogów emisyjnych klasy 5. Piece klasy 5 pozwalają na osiągnięcie niskiej emisji CO2, pyłów i węgla organicznego oraz wysokiej efektywności, co z kolei oznacza mniejsze zużycie paliwa. Niemniej jednak do 30 czerwca 2020 kopalnie legalnie będą mogły sprzedawać odpady węglowe, które zanieczyszczają powietrze w sezonie grzewczym.
I choć wymiana pieców „kopciuchów” to zdecydowanie priorytet, w kolejce wciąż czekają inne pomysły ekologów, jak częstsze mycie ulic (aby zapobiec tzw. pyleniu wtórnemu), czy uczynienie bardziej przyjazną komunikacji miejskiej. Ważny w tym kontekście jest także odpowiedni poziom zazielenienia miast – wszak drzewa nie tylko produkują tlen, ale i obniżają temperaturę otoczenia, co jest szczególnie ważne w kontekście letniej odmiany smogu.
Niezwykle istotna jest także świadomość społeczeństwa i zaprzestanie bagatelizowania problemu. Skoordynowane, powszechnie dostępne informacje dotyczące stanu powietrza oraz uświadamianie skali zagrożenia, jakie niesie ze sobą smog pozwoli nie tylko na świadomą decyzję dotyczącą np. wysiłku na zewnątrz, ale pozwoli także na wywieranie oddolnej presji społeczeństwa na decydentów, od których zależy jakość naszego życia.
Maski antysmogowe
Zanim jednak osiągniemy efekt w miarę czystego powietrza, maski antysmogowe są bardzo popularnym rozwiązaniem wśród obywateli narażonych na zanieczyszczenia. Należą do dużej grupy sprzętu indywidualnej ochrony układu oddechowego. Można je podzielić na dwie duże kategorie. Do pierwszej zalicza się maski w typie filtrującym, który jest najpopularniejszy, ze względu na wygodę i wysoką skuteczność. Drugi rodzaj obejmuje półmaski filtrująco – pochłaniające.
Niezależnie jaki rodzaj maski wbierzemy, każda maska antysmogowa musi mieć oznaczenie CE. To potwierdzenie, że spełnia wymagania techniczne i prawne Unii Europejskiej. Ponadto normy unijne wprowadzają też trzy klasy masek, a każda z klas wskazuje na stopień ochrony przed zanieczyszczeniami. FFP1 ma co najmniej 80% skuteczność filtracji substancji lotnych. Dla FFP2 skuteczność to ponad 94%, zaś dla FFP3 – od 99%.
Pamiętajmy także, że maska powinna idealnie przylegać do twarzy, dzięki czemu należycie spełnia swoją funkcję. Obecnie możemy kupić także modele, które nie tylko odpowiednio nas chronią, ale i wyróżniają się wysoką estetyką pasującą do indywidualnego stylu.Tego typu produkty kupić można na przykład na stronie Dragon Mask z Krakowa.
Z całym przekonaniem należy powiedzieć, że tanie maski zabiegowe, chusty, szaliki nie zapewniają skutecznej bariery dla toksycznych elementów zawieszonych w powietrzu.
Wspominając o zabezpieczaniu się przed smogiem warto także wiedzieć o oczyszczaczach powietrza, które działają w naszych domach zapewniając czyste powietrze dla całej rodziny. W tym miejscu należy jednak wspomnieć zarówno o wysokiej cenie takiego urządzenia, jak i ograniczeniu miejsca jego stosowania. Przebywając na zewnątrz nadal trudno o lepsze rozwiązanie niż profesjonalna maska.
Ograniczenie występowania smogu wydaje się być kluczową kwestią, nad którą zastanawiają się włodarze dużych miast. Trująca ludzi mgła przyczynia się do pogorszenia nie tylko stanu somatycznego pacjentów, ale także obniża atrakcyjność obszaru w oczach turystów, czy inwestorów. Z tych powodów burmistrzowie, prezydenci podejmują nieustanne czynności mające zapewnić czyste powietrze nad głowami mieszkańców, wspieranych przez technologie jak coraz skuteczniejsze maski antysmogowe. Wydaje się jednak, że wciąż jesteśmy na początku drogi prowadzącej do czystego powietrza na co dzień.
OLI
