Skuteczna dieta – jak obliczyć stracone kilogramy?

0
1375
kobieta z centymetrem na brzuchu
Dzięki wykorzystaniu wskaźnika BMI, lekarze i dietetycy są w stanie ocenić ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia, dyslipidemii i innych zaburzeń związanych z nadmierną masą ciała | fot.: materiał partnera zewnętrznego

Prowadzenie skutecznej diety to przede wszystkim określenie zapotrzebowania kalorycznego na poszczególne składniki. Układając jadłospis, policz jaką ilość produktów powinieneś spożywać, aby jeść zdrowo i wyznacz zapotrzebowanie energetyczne swojego ciała. Dowiedz się, jaką rolę w określaniu skutecznej diety pełni wskaźnik BMI i jak go obliczać.

Wskaźnik BMI – definicja

Zwany inaczej wskaźnikiem Adolfa Queteleta[1] i pod pełną nazwą Body Mass Index (Indeks masy ciała), wskaźnik BMI jest równaniem matematycznym, które pozwala oszacować prawidłową wagę ciała.

Jak zauważył statystyk, masa ciała rośnie proporcjonalnie do wzrostu osoby. Dzięki wskaźnikowi BMI możliwa jest ocena skuteczności diety i zmierzenie zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie w oparciu o proporcję masy ciała (kg) do wzrostu (w metrach).

BMI = masa/(wzrost)2

Należy jednak pamiętać, że wraz z postępującym wiekiem organizmu, maleje masa mięśniowa oraz kostna, a rośnie ilość tkanki tłuszczowej. Wskaźnik BMI nie uwzględnia zmian, które pojawiają na skutek starzenia się organizmu. Może to zaburzyć poprawną interpretację wyników u osób starszych.

Masa mięśniowa i kostna a wskaźnik BMI

Mierząc na własną rękę swój wskaźnik BMI należy zachować ostrożność, aby nie dokonać nadinterpretacji wyników[2].

Stworzony 200 lat temu wzór może wprowadzić w błąd, ponieważ nie uwzględnia on składu ciała o budowie atletycznej. Osoby regularnie uprawiające sport mają gęste kości oraz rozbudowane mięśnie, które są z reguły dużo cięższe niż tkanka tłuszczowa. Usiłując określić wskaźnik BMI, może się okazać, że osoby o dużej masie mięśniowej lub drobnej budowie ciała posiadają wyniki zaburzone i będą one wskazywały na słaby stan zdrowia, zagrożenie cukrzycą oraz chorobami serca.

Obliczanie wskaźnika BMI u dzieci

Wskaźnik BMI w swojej podstawowej formie nie jest w stanie określić prawidłowej masy ciała osób niepełnoletnich. Związane jest to z wczesnym wiekiem dzieci, podczas którego następuje przyrost masy mięśniowej oraz gęstnienie kości. W tym celu obliczanie BMI zostało zmodyfikowane i naniesione na siatki centylowe odpowiednio dla budowy ciała chłopców i dziewczynek[3].

Wskaźnik BMI – przedziały wagi

Głównym przeznaczeniem wskaźnika BMI jest wykorzystanie go do wstępnej diagnozy lekarskiej, która pozwoli ocenić prawidłową wagę, ryzyko zagrożenia otyłością oraz chorobami związanymi z nadmiarem tkanki tłuszczowej w organizmie.

Oprócz podstawowego równania stworzonego przez Adolfa Queteleta, istnieje również szereg innych wzorów, które umożliwiają obliczenie prawidłowej masy ciała. Należą do nich wzór Broca, Broca-Brugsha, Bernharda, Pottona, Lorentza i Amerykańskiego Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie.

Wskaźnik BMI może znajdować się w jednym z kilku wyszczególnionych przedziałów opisujących masę ciała:

  • BMI < 18,5  – niedowaga
  • 18,5 ≤ BMI ≤ 24,9 – waga prawidłowa
  • 25 ≤ BMI ≤ 29,9  – nadwaga
  • BMI > 30  – otyłość I stopnia
  • BMI > 35  – otyłość II stopnia
  • BMI > 40  – otyłość III stopnia

Dzięki wykorzystaniu wskaźnika BMI, lekarze i dietetycy są w stanie ocenić ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia, dyslipidemii i innych zaburzeń związanych z nadmierną masą ciała.

[1]  Garabed Eknoyan, Adolphe Quetelet (1796–1874)—the average man and indices of obesity, „Nephrology Dialysis Transplantation”, 23, 2008, s. 47–51

[2] Belk D., Why body mass index is wrong for so many people, http://www.huffingtonpost.com/david-belk/body-mass-index_b_7693450.html dostęp 19.03.2020r.

[3] Stupnicki R., Tomaszewski P., Milde K., Czeczelewski J.,Lichota M., Głogowska J. Body fat-based weight norms for children and youths. Ped. Endocrinol. Diabetol. Metab., 2009, 15:141-145.

Bibliografia:

  1. Garabed Eknoyan, Adolphe Quetelet (1796–1874) – the average man and indices of obesity, W: „Nephrology Dialysis Transplantation”, 23, 2008.
  2. Belk D., Why body mass index is wrong for so many people, http://www.huffingtonpost.com/david-belk/body-mass-index_b_7693450.html
  3. Stupnicki R., Tomaszewski P., Milde K., Czeczelewski J.,Lichota M., Głogowska J. Body fat-based weight norms for children and youths. Ped. Endocrinol. Diabetol. Metab., 2009.

Materiał partnera zewnętrznego